Historie Harmonie Sint Philomena Chèvremont

Op deze pagina valt de rijke geschiedenis van de Koninklijke Harmonie Sint Philomena Chevremont te lezen.

Oprichting

Bij de wisseling van de negentiende naar de twintigste eeuw telt de gemeente Kerkrade een kleine negenduizend inwoners. Door de opkomende mijnindustrie verandert Kerkrade van een agrarische gemeente steeds meer in een kleine industriestad. Tot de gemeente Kerkrade behoort ook het dorp Chevremont, waarvan de voornaamste kernen, de Vink, Kloosterbosch en de huidige Sint Pieterstraat zijn.

Muziek wordt er in Kerkrade dan al ruim vijftig jaar gemaakt. In 1843 wordt door enkele notabelen de “Harmonieverein Sankt Caecilia Kirchrath” – het huidig “Koninklijk Harmonie Orkest Kerkrade” – opgericht. Ook in andere wijken is men geïnteresseerd in een eigen orkest. In 1887 volgt de oprichting van de harmonie “Sint Caecilia” van Spekholzerheide.

Verschillende Chevremontenaren, waaronder schoenmaker Hendrik Weckseler, is het een doorn in het oog dat de wijk nog steeds niet beschikt over een eigen harmonie. Hieraan moet iets gedaan worden, en rond de “sjoestersjtool” van Weckseler worden prille plannen gesmeed. Op 6 augustus van het jaar 1899 is het dan eindelijk zover. In het lokaal van Lodewijk Amkreutz beleggen Weckseler en de zijnen een vergadering. Zestien personen zijn er die dag aanwezig en deze zestien besluiten tot oprichting van een harmonie. Tot dirigent wordt de heer Mathieu Gerards uit Kerkrade aangewezen; ook hij is op de vergadering aanwezig. Tijdens deze oprichtingsvergadering worden meteen spijkers met koppen geslagen. Al de volgende dag worden bij de heer Kessels in Tilburg achttien nieuwe en zes gebruikte instrumenten besteld. Er is immers nog geen rooie cent in de kas. Kessels zal het bestuur ieder kwartaal een wissel van 57 gulden aanbieden. Natuurlijk moet er ook gerepeteerd worden. De notulen vermelden dat “de zaak met ernst en vlijt” wordt aangepakt. De dirigent leert de prille muzikanten noten lezen. Behalve hij, en schoenmaker Weckseler, die thans voorzitter is, is er geen lid in de jonge harmonie dat voorheen met enigerlei vorm van muziek te maken heeft gehad.

Eerste uitvoering

Een bekroning van ruim twee maanden intensief repeteren, door dirigent Gerards en zijn mannen, is zeer zeker de eerst uitvoering op tweede kerstdag 1899 in het bovenzaaltje van lokaal Amkreutz. Tijdens deze uitvoering ontvangt de harmonie ook haar naam: Sint Philomena” genoemd naar de eerste vrouw van de energieke mede-oprichter Frans Kochen. “SINT PHILOMENA” de Latijnse weergave van “Zij die muziek bemint” Volgens de notulen is deze eerste uitvoering zeer druk bezocht. Geen wonder: een bovenzaaltje is met harmonie en toehoorders snel gevuld.

Voor het eerst "op straat"

Zoals dat in een dorpsgemeenschap gaat, wordt het reilen en zeilen van een nieuwe vereniging door de dorpelingen nauwlettend in de gaten gehouden. Zo ook te Chevremont. Enkele weken na de oprichting bevinden enkele bestuursleden van de jonge vereniging zich in het schutterslokaal van Frans van IJzeren. Na het nuttigen van de nodige schiedammers komen de tongen los. De aanwezige schutters maken schertsende opmerkingen over de jonge spruit. Van het een komt het ander. Een van de harmonieleden merkt op dat men over een paar maanden nog wel eens zal opkijken naar wat de harmonie in haar mars heeft. De schutters haken hier direct op in. “als jullie in staat zijn om ons volgend jaar op Pinkstermaandag met muziek naar de Lambertuskerk in Kerkrade te begeleiden ( Chevremont behoorde tot de parochie Kerkrade, een eigen kerk komt er in 1907) dan krijgen jullie 47 Mark. En wanneer jullie ook nog in staat zijn om ons koningsvogelschieten op te luisteren, dan komt daar nog eens 47 mark bij.” Deze weddenschap laten de muzikanten zich niet langs de neus gaan.

Er wordt alles op alles gezet, en jawel hoor op Pinkstermaandag 1900 presenteert Sint Philomena zich voor het eerst op straat. Voor de kasbeheerder van schutterij Sint Michaël is dit wellicht geen leuke dag.

‘De vaan vuur-op!’

Bij de oprichting van de harmonie heeft het bestuur maar een doel voor ogen: zo snel mogelijk aan deugdelijke instrumenten zien te komen. Alle andere zaken zijn van ondergeschikt belang. Al doende komt men toch meer en meer tot het besef dat men ook iets aan het uiterlijke vertoon van het orkest behoort te doen. Weliswaar let het bestuur met strengheid op de kleding der leden – bij openbare optredens zijn “zwarte jas en hoogen hoed” verplicht. Maar er is iets dat ontbreekt en waar elke vereniging trots op is. EEN VAANDEL.

Zo´n vaandel kost geld. De koppen worden bij elkaar gestoken. Uit vooraanstaande dorpelingen wordt een vaandelcomité gevormd. Dit comité organiseert in 1902 een inzamelingsaktie. De gulheid van de Chevremontse bevolking is enorm. Reikhalzend kijkt de Philomena-familie dan ook uit naar 16 juli 1902. Op die dag namelijk overhandigt het comité aan de nieuwe harmonievoorzitter Nicolaas Herpers het verenigingsdrapeau. Ter ere van deze overhandiging vindt er een groot vaandelwijdingsfeest plaats. Liefst zestien verenigingen, waarvan drie uit het “Duitsche Keizerrijk” en een uit België, nemen aan dit feest deel. Voortaan wordt het front van de vereniging gesierd met een vaandel met daarop de patrones.

In de daarop volgende jaren neemt de harmonie met wisselend succes aan diverse muziekconcoursen deel. Aan het begin van de Duitse bezetting probeert de harmonie nog zoveel mogelijk haar taak binnen de gemeenschap te vervullen. Vanaf 1942 wordt de toestand echter steeds erger. Ook Sint Philomena ontkomt niet meer aan de wurggreep van de bezetter. Marcheren op straat is verboden, er is een samenscholingsverbod, aansluiting bij de Cultuurkamer wordt

KONINKLIJK!

In 1949 viert de harmonie haar gouden jubileum. Reden voor harmonielid Theo Iding om een brief aan de koningin te schrijven waarin hij verzoekt om de vereniging de eretitel “Koninklijke“ te verlenen. Het schrijven van deze brief blijkt echter niet de juiste weg te zijn.

Enkele maanden na het schrijven van deze brief wordt secretaris Johan Handels op het gemeentehuis bij burgemeester Lempers ontboden. De burgemeester wijst erop dat een verzoek tot verkrijging van het predikaat door de eerste burger dient te gebeuren. Een nieuw verzoek wordt ingediend, en in augustus 1950, een jaar na het gouden jubileum, verkrijgt Sint Philomena als eerste muziekvereniging in Kerkrade het predikaat “Koninklijke”. De verkrijging van dit predikaat brengt op Chevremont een enorme feeststemming teweeg. De officiële bekendmaking vindt plaats op Rolduc waar de harmonie concerteert bij gelegenheid van een “Sociale studieweek”.

Concoursen en concertreizen

De naoorlogse jaren zijn gouden jaren voor de harmonie. Dirigent is inmiddels Jeu Weijers uit Bocholtz. Onder zijn leiding groeit Sint Philomena uit tot een van de beste korpsen in de regio. Op diverse concoursen behaalt Sint Philomena in de Superieure Afdeling het hoogste aantal punten met lof der jury. Aan de harmonie wordt ook een drumband toegevoegd.

In deze tijd maakt de vereniging ook haar eerst concertreizen.

Men bezoekt Innsbruck, Herisau in Zwitserland en in 1961 maakt de harmonie een legendarische concertreis naar Forli in Italië.

Dat de Chevremontse harmonie zoveel buitenlandse contacten kan leggen is gelegen in het feit dat Sint Philomena medeorganisator van het Wereld Muziekconcours is. Dit muzikale spektakel vindt éénmaal in de vier jaar in Kerkrade plaats. De beste amateur-orkesten van de wereld vechten dan in de Rodahal om de hoogste eer.

Eind jaren zestig slaat ook bij de Chêvremontse harmonie de emancipatie toe en worden de eerste vrouwelijke leden in het orkest opgenomen.

In de jaren zeventig krijgt de harmonie klappen te verwerken. Het ledenverloop is enorm. De sluiting van de mijnen gaat ook aan het verenigingsleven niet ongemerkt voorbij. Onder het motto “Wie de jeugd heeft, die heeft de toekomst” vinden er onder de bezielende leiding van voorzitter Martin Handels acties plaats om de vereniging weer haar prominente plaats te laten innemen.

Begin jaren tachtig start de harmonie met een eigen jeugdorkest waarvan Peter Weidner de eerste dirigent wordt.

Een grote groep jonge muzikanten komen de gelederen versterken en langzaam klimt de harmonie uit haar dal. In 1987 kan men met veel succes deelnemen aan een concours te Limbricht. Sint Philomena promoveert naar de Ere-Afdeling. In hetzelfde jaar maakt de harmonie ook een concertreis naar Larvik en Oslo in Noorwegen.

In 1989 viert de vereniging op grootse wijze haar negentigjarig bestaansfeest. In de jaren negentig weet men het jeugdbeleid binnen de vereniging nog verder uit te breiden. In 1991 behaalt de harmonie een goed resultaat tijdens een bondsconcours in Venlo. Men weet zich te handhaven in de ere-afdeling.

In 1999, wanneer de harmonie haar eeuwfeest viert, kan men zonder meer stellen dat de Chevremontse harmonie een springlevende vereniging is die niet weg te denken is uit de Chevremontse gemeenschap.

ONZE JONGSTE GESCHIEDENIS

In 2002 maakt het jeugdorkest van de harmonie een zesdaagse concertreis naar Zwitserland. De Chevremontse jeugd concerteert er overtuigend op het zevende European Youth Music Festival.

In september 2003 maakt de vereniging een indrukwekkende concertreis naar Sint Petersburg in Rusland. In het kader van het driehonderd jarig bestaan van deze stad bezoekt de harmonie zes dagen lang deze Russische metropool. Sint Philomena concerteert onder andere in het Hermitagetheater en de Sjostakovitsch Philharmonie. Ook is er een geweldig optreden op het buitenpodium van het Catharinapaleis in Poeschkin.

Nu in het jaar 2005 staat de vereniging weer voor enkele nieuwe uitdagingen. Het jeugdorkest vormt de basis van het Kerkraads Jeugdorkest dat onder leiding van Patrick Letterle aanwezig is bij de opening van het Wereld Muziekconcours op vrijdag 8 juli 2005.

De routiniers van Sint Philomena zijn er die avond ook. Zij musiceren in een speciaal geformeerd orkest, samen met leden van de overige Kerkraadse muziekverenigingen. Dit orkest staat onder leiding van de beroemde Limburgse dirigent Heinz Friesen.

In juni 2005 vinden in Kerkrade de Wereldkampioenschappen Jeugdvoetbal plaats. Sint Philomena dient dan als basisorkest voor een samengesteld muziekorkest dat uit meer dan honderdtwintig muzikanten bestaat. Dit orkest staat onder leiding van Steven Walker.

De harmonie van Chevremont reist graag. Tijdens de algemene jaarvergadering van 2004 is besloten dat er in het najaar van 2006 weer een concertreis wordt gemaakt. Aanvankelijk is er gewerkt aan een reis naar Australië. Dat land viert in 2006 het feit dat vierhonderd jaar geleden de eerste Hollanders er voet aan wal zetten. Financieel blijkt deze reis echter niet haalbaar omdat in het vooruitzicht gestelde subsidies naderhand niet ter beschikking werden gesteld.

Vijfenveertig jaar na haar eerste reis naar Italië concerteert Sint Philomena in oktober 2006 weer in dit land. Samen met de Kerkraadse sopraan Janine Kitzen verzorgt het orkest prachtige concerten in Stabia, Sorrento en Amalfi.

In het voorjaar van 2007 staat de harmonie garant voor de organisatie van een driedaagse revue in het theater van Kerkrade. De revue – die geheel is gewijd een zijn levenswerk – wordt opgedragen aan de Kerkraadse humorist en dialectschrijver Frans Haselier.

In het voorjaar van 2009 ontvangt de Chevremontse harmonie, dankzij een geweldige sponsoractie, nieuwe donkerblauwe uniformen. Een van de eerste optredens in de nieuwe uniformering vindt plaats op donderdag 9 juli van dat jaar. De Koninklijke Harmonie Sint Philomena heeft de eer om op die dag de 16e editie van het WMC op de markt van Kerkrade te openen.

In oktober 2010 reist Philomena naar China. Onder leiding van dirigent Ron Daelemans worden concerten in en rond Sjanghai verzorgd. De harmonie concerteert in prachtige concertzalen. De concerten worden door duizenden Chinezen bezocht.

In september 2011 ontvangt het jeugdorkest van de Chevremontse harmonie, samen met de jeugd van harmonie Sint Caecilia Eygelshoven, prinses Maxima bij de Rodahal. Prinses Maxima bezoekt Kerkrade in verband met het zestigjarig bestaansfeest van het Wereld Muziekconcours.